MoreHealth

We leven langer én in een betere gezondheid. Dit geldt echter in mindere mate voor mensen met een niet-Nederlandse achtergrond en/of lage opleiding. Zij hebben doorgaans al op jonge leeftijd een slechte gezondheidstoestand en leefstijl-gerelateerde ziekten. Het vroeg inzetten van interventies die de leefstijl bevorderen is belangrijk voor het voorkomen van aandoeningen en voor het behoud van vitaliteit. mHealth, gezondheidsapplicaties voor telefoons en tablets, kunnen een ondersteunende en motiverende rol spelen bij leefstijlverandering. mHealth heeft het grote voordeel dat veel mensen bereikt kunnen worden, temeer omdat 90% van de Nederlanders een mobiele telefoon met internet bezit. Bij het ontwikkelen van een effectieve mHealth tool is het van groot belang dat de gebruiker, en niet de technologie, centraal staat.

Dr. Machteld van Lieshout, hogeschooldocent bij de opleiding Voeding en Diëtetiek en onderzoeker in het lectoraat Gezonde Leefstijl in een Stimulerende Omgeving (GLSO) en Healthpoint van De Haagse Hogeschool, gaat in dit project kennis en tools ontwikkelen om persoonsgerichte mhealth in te zetten ter bevordering van een gezonde(re) leefstijl van kwetsbare groepen.

De gebruiker centraal

In dit project staan in eerste instantie twee doelgroepen centraal: Hindoestanen en jonge vrouwen. Hindoestanen, ongeveer 10% van de populatie in Den Haag, hebben van nature een verhoogd risicoprofiel voor het ontwikkelen van diabetes en hart- en vaatziekten. Jonge vrouwen, met name moeders, met een laag opleidingsniveau staan centraal omdat de leefstijl van deze vrouwen niet alleen hun eigen gezondheid, maar ook die van de volgende generatie, hun kinderen, beïnvloedt. Dit effect is extra groot bij moeders met een laag opleidingsniveau. Op dit moment bouwen we aan een netwerk en kennis over deze groepen. Alle ingangen zijn daarbij welkom om recht te doen aan de diversiteit van beide groepen.

Leefstijl objectief meetbaar maken

Technologische ontwikkelingen maken het mogelijk om grote hoeveelheden data te verzamelen van grote groepen mensen. In het moreHealth-project worden leefstijlfactoren objectief gemeten via Ecological Momentary Assessment (EMA). Hierbij wordt gedrag nagevraagd in de omgeving (ecological) en op het moment (momentary) dat het plaatsvindt. Studenten van de opleiding Voeding & Diëtetiek en Mens & Techniek | Bewegingstechnologie hebben inmiddels pilots afgerond waarbij EMA is ingezet om voedingsinname en beweeggedrag te meten. EMA verkleint zowel het beroep op het geheugen als de kans op sociaal-wenselijke antwoorden. Dit komt niet alleen de betrouwbaarheid en validiteit van de gegenereerde data ten goede, maar maakt het proces van dataverzameling minder belastend en toegankelijker voor de doelgroep.

Inzicht in eigen gedrag als katalysator voor verandering

Data en kennis verzamelen is stap één. Inzichten delen is stap twee. Voor grote groepen mensen werkt inzicht in eigen gedrag motiverend als startpunt voor verandering. Zo kunnen zij de regie pakken over hun eigen leefstijl. De vraag daarbij is: Wat (ver)leidt tot de grootste actiebereidheid om gedrag te veranderen? De te ontwikkelen mHealth-tool wordt zo opgezet dat zowel de gebruikservaring als de effectiviteit van specifieke formuleringen, feedback, etc. geëvalueerd kunnen worden.

Studenten van verschillende opleidingen binnen en buiten de HHs leveren een bijdrage aan dit project. De eerste projecten zijn inmiddels afgerond. Zo heeft een groepje van zes derdejaarsstudenten Voeding & Diëtetiek in overleg met de Hindoestaanse gemeenschap traditionele gerechten met suboptimale voedingssamenstelling geïdentificeerd. Voor deze gerechten ontwikkelden de studenten alternatieve recepten met 20-75% minder zout, suiker, verzadigd vet en/of energie. Vijf van deze alternatieven vond het panel van Hindoestanen smaakvoller dan de originele gerechten. In de toekomst zullen de alternatieve recepten een plaats krijgen in de moreHealth-applicatie. Uit kwalitatief onderzoek van een Belgische uitwisselingsstudent blijkt namelijk dat het incorporeren van gezonde(re) recepten voor traditionele gerechten in een mHealth-tool belangrijke meerwaarde heeft voor de doelgroep. Voor nu worden de recepten vast verspreid via nieuwsbrieven voor & door Hindoestanen.

moreHealth: voor iedereen

De kennis en tools die binnen dit hbo-postdocprogramma worden ontwikkeld zijn eerste stappen voor het bevorderen van een gezonde(re) leefstijl. Hiermee leggen we de basis voor vervolgonderzoek: naar de effectiviteit, naar andere doelgroepen.