Menu
Mensen die in armoede leven, kampen met enorme stress. Die zijn aan het overleven. Hoe kunnen we hen ondersteunen, hun vitaliteit bevorderen? Daar gaat de game Duld geen schuld over. Peter Paulus is een van de makers en vertelt hoe de game werkt, waarom het spel is gemaakt en hoe de ontwikkeling is verlopen. Peter Paulus werkt bij Hogeschool Leiden. Vier dagen per week is hij manager van een faculteit. Eén dag per week werkt hij als werkpakketleider bij het consortium Vitale Delta in het werkpakket Sociaal Vitaal. Bevlogen vertelt hij over het onderwerp armoede en de game. “Met dit spel leren we studenten van bijvoorbeeld de opleiding Social Work waar mensen in armoede mee kampen. En hoe je daarmee stress-sensitief kunt omgaan.”
Je werkt als werkpakketleider voor de onderzoekslijn Sociaal Vitaal. Wat doe je precies?
“Vitale Delta is een samenwerking tussen vier hogescholen in Zuid-Holland die zich inzetten om de vitaliteit van inwoners van de Deltaregio te bevorderen. Onderdeel daarvan is het programma Sociaal Vitaal. Daarbinnen treed ik op als oliemannetje. De vier hogescholen doen allemaal onderzoek en willen daarvoor programma’s uitvoeren. Daar zorg ik voor. Ik bereid initiatieven voor en stem die af met de hogescholen.”
“We wilden een manier vinden om onze studenten op een aansprekende manier over het urgente probleem van armoede te onderwijzen.”
Is de game Duld geen schuld ook zo ontstaan?
“Ja. De onderzoekslijn Sociaal Vitaal gaat over vitaliteit van mensen. Mensen in armoede zijn niet vitaal. Die zijn gestrest, aan het overleven en ze willen vooral dat de rekeningen worden betaald. Daar wilden we wat mee doen. Waar kampen deze mensen mee en hoe kunnen we hun vitaliteit bevorderen? Daarover was ik in gesprek met de hogescholen. We wilden een manier vinden om onze studenten op een aansprekende manier over dit urgente probleem te onderwijzen. We kwamen uit op een game. Als hogescholen hadden we al eens een boek geschreven over het onderwerp. Bovendien hadden we inmiddels nieuwe inzichten uit praktijkonderzoek. Dat alles hebben we omgezet in een game, waarmee studenten Social Work kennis en vaardigheden kunnen opdoen.”
Een game is best vernieuwend toch, binnen het onderwijs? Hoe kwamen jullie op dat idee?
“Studenten vinden de lessen over armoede vaak saai. Ook al zijn ze begaan met de vraagstukken en kennen ze mensen die in armoede leven. Docenten huren daarom wel eens ervaringsdeskundigen in om over dit onderwerp te vertellen. Hoe zijn die mensen in de armoede beland en er ook weer uitgekomen? De studenten hangen aan hun lippen! Want dat is echt, dat is de buitenwereld. Daar wilden we meer van. We wilden de studenten uitdagen met casussen. In een 21e-eeuws jasje. Ik besprak dit met de lector die de kar trekt. Zij vertelde dat we eerder een game hadden gemaakt en stelde voor dat opnieuw te doen. Met succes, want de studenten vinden het spel fantastisch.
Wat voor spel is het en hoe werkt de game?
“Het is een bordspel met een mooie lay-out en passende straatnamen, zoals de Schuldenstraat. Je speelt in groepjes en kunt er in ongeveer twee uur doorheen zijn. Maar om het goed te kunnen doen, heb je kennis en vaardigheden nodig. Je kunt dus eigenlijk pas spelen als je hebt opgelet tijdens colleges. Want we stellen kennisvragen en vaardigheidsvragen. Als je een vraag goed hebt – al is ‘goed’ natuurlijk vaak relatief met dit onderwerp – mag je een stap vooruit.
Als je aan de beurt bent, gooi je met de dobbelsteen. Je komt op een vakje, pakt de bijbehorende kaart waar een QR-code op staat. Als je die code scant met je telefoon, krijg je daar een filmpje te zien. Bijvoorbeeld van iemand op een bankje die vertelt: ‘Ik zit in de schulden. Mijn leven wordt steeds kleiner. Thuis is er spanning en huiselijk geweld. Daarom ontvlucht ik mijn huis.’ Nou beste student, nu ben jij aan zet! Jij werkt met deze persoon en komt hem nu tegen. Wat doe je? Ieder groepje kiest hierbij een andere route. Dat is interessant om te zien en zo leren de studenten dus ook van elkaar. Ook leuk om te weten trouwens, de acteurs in de filmpjes zijn onze eigen studenten.”
“Hoe ga je vertrouwen winnen, contact maken en in gesprek komen? Wat moet je wel doen, wat niet? Deze aspecten zitten goed in het spel en daar ben ik trots op.”
Waar ben je trots op in deze game?
“Ik vind het super dat we zo hebben ingezet op stress-sensitief werken. In dit werk is het zo belangrijk dat je weet hoe je mensen met armoede moet benaderen. Dat is echt niet makkelijk, want veel mensen schamen zich. Hoe ga je dan vertrouwen winnen, contact maken en in gesprek komen? Wat moet je wel doen, wat niet? Dit aspect zit goed in het spel en daar ben ik trots op.”
Het spel is in februari 2024 gelanceerd, hoe ging dat en hoe wordt het spel nu ingezet?
“Het spel is gemaakt op basis van input van docenten van de vier Randstadhogescholen. Zij weten goed wat er over armoede wordt onderwezen binnen hun hogeschool. We brachten hun visies bij elkaar en vormden een game waarin iedereen zich herkende. Na de lancering ging ik bij de hogescholen langs en legde ik aan een grotere groep docenten van Social Work uit hoe het spel werkt. Ik heb instructies gegeven hoe je de game in je les kunt gebruiken. De ene hogeschool zette het spel in bij tweedejaarsstudenten. Dan kun je niet alle vragen gebruiken, sommige zijn te moeilijk. In het spel zitten zestig vragen. Je kunt dus prima met een selectie werken. Een andere hogeschool speelt ook met derdejaars. Die kunnen alle vragen gebruiken.”
En de docenten … hoe ervaren zij het lesgeven met het spel?
“Voor docenten kan het even wennen zijn. Met deze game bied je geen traditioneel onderwijs. De docent is opeens een spelleider die studenten moet begeleiden en uitdagen. ‘Kom maar met een antwoord of reactie!’ Of: ‘Hoe denkt de andere groep hierover?’ Fantastisch is ook dat het enthousiasme van de studenten aanstekelijk is. Docenten worden er ook enthousiast van. De studenten vinden het zelfs zó leuk dat we dachten: wat is dit, kan dit wel? Het gaat wel over armoede, een serieus onderwerp! Het spelen voelde bijna als Monopoly, zo fanatiek was iedereen. Dat was natuurlijk ook de bedoeling. Dat activerende zit verwerkt in de vorm. In het samen spelen, punten halen, jokers, echte voorbeelden. Dat maakt fanatiek.”
Zou je de game ook in andere omgevingen kunnen inzetten?
“Laatst was ik op een kennisfestival. Ik raakte in gesprek met mensen die in een ziekenhuis werken. Bij Human Resources (HR). Ze vertelden dat ze moeite hebben om medewerkers die het financieel moeilijk hebben te benaderen. HR komt er pas achter dat collega’s het financieel zwaar hebben als er een loonbeslag is. Hun vraag was: kan de game interessant zijn voor ons? Dat denk ik zeker. Je kunt de game aanpassen aan hun situatie, maar daarmee ben je er nog niet. De implementatie kost natuurlijk tijd en energie. Voordat je zo’n game echt kunt laten landen …”
Je hebt het spel met vier hogescholen ontwikkeld. Hoe ging die samenwerking?
“Ten eerste is het natuurlijk te gek dat we dit mogen doen. Zeker omdat je werkt met ontzettend bevlogen mensen. Docenten die veel weten over dit thema en er wat mee hebben. Ook de samenwerking met onderzoekster Catelijne Akkermans was geweldig. Toch heb ik het traject als pittig ervaren, want de logistiek was niet makkelijk. Mensen in het onderwijs zijn zo druk en we vroegen best veel van ze. Het was soms echt lastig om de roosters uit te pluizen en iedereen bij elkaar te krijgen.
Het heeft al met al een stuk meer tijd gekost dan ik dacht. We waren in totaal veertien maanden bezig. We begonnen met alle inzichten verzamelen en consensus vinden in wat we wilden. Toen een ontwerp maken en vragen bedenken. Dat was een enorme klus. Ik denk dat we zeven maanden hebben gewerkt aan vragen waar we ons allemaal in konden vinden. Tussendoor stemden we af met de gameontwikkelaar Salsaparilla. Vervolgens testten we de vragen bij de studenten. Zij zeiden dan: ‘Dit herkennen we niet uit de lesstof’. Dan konden we weer het een en ander aanpassen. Toen we de vragen hadden, gingen we de game ontwerpen, aan de slag met de uitvoering, de lay-out, een dummy, die weer testen, waar nodig aanpassen, het spel drukken en tot slot trainingen verzorgen.
Een lang traject, maar ik kijk er tevreden op terug! Mede dankzij de samenwerking met Salsaparilla. Zij hebben zoveel ervaring, ze brachten ons op nieuwe ideeën en gaven goede sturing. We werden regelmatig teruggefloten. Dan moesten de vragen korter, duidelijker, concreter of met meer activatie erin. Ook keken ze goed mee of er genoeg variatie in de vragen zat tussen dilemma’s, kennis- en vaardigheidsvragen.”
“Met deze game zorgen we voor intensieve aandacht op het onderwerp bij toekomstige zorgverleners en dat werkt goed!”
En nu?
“Nu hoop ik dat deze game een vast onderdeel wordt van het curriculum van de vier hogescholen. Ik ben zelf enthousiast en velen met mij. Armoede is een actueel onderwerp en steeds meer mensen hebben ermee te maken. Met deze game zorgen we voor intensieve aandacht op het onderwerp bij toekomstige zorgverleners en dat werkt goed! Mede dankzij dit spel kunnen onze studenten straks beter omgaan met mensen die in armoede leven. En dat is natuurlijk ontzettend waardevol.”
Publicatiedatum: